Αναγνώριση πλασματικού χρόνου για συνταξιοδότηση στο Δημόσιο. Πώς επισπεύδεται η θεμελίωση δικαιώματος

Αναγνώριση πλασματικού χρόνου για συνταξιοδότηση στο Δημόσιο. Πώς επισπεύδεται η θεμελίωση δικαιώματος

«Κλειδί» για την ταχύτερη έξοδο από το δημόσιο τομέα είναι η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης, τα οποία σταδιακά θα φτάσουν τα 12 χρόνια. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως στο Δημόσιο -με βάση εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών- ο πλασματικός χρόνος για τα παιδιά υπολογίζεται «εξτρά» και μπορεί να φτάσει τα πέντε έτη.

Όπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αναγνωρίσουν:

• Από τέσσερα έως επτά πλασματικά χρόνια από σπουδές, στρατό, άδειες άνευ αποδοχών για ανατροφή τέκνων ή εκπαιδευτικές, αλλά και εάν έχουν χρόνο στον ιδιωτικό τομέα κενά ασφάλισης. Συγκεκριμένα φέτος αναγνωρίζονται τέσσερα έτη, το 2012 πέντε έτη, το 2013 έξι έτη και από το 2014 και μετά επτά έτη.

• Από ένα έως πέντε έτη για τα παιδιά. Ειδικότερα ο πλασματικός χρόνος είναι ένα έτος για το πρώτο παιδί, δύο έτη για το δεύτερο παιδί και άλλα δύο έτη για το τρίτο παιδί.

Για τις μητέρες που θεμελιώνουν με μόνο την εξαγορά του χρόνου των τέκνων μέσα στο 2011 φαίνεται πως η αναγνώριση θα λειτουργήσει αναδρομικά από τον Ιούλιο του 2010 (ψήφιση του ν. 3865/2010). Ετσι θα θεμελιώσουν με τις διατάξεις που ίσχυαν πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2010, κάτι που σημαίνει πως εάν συνταξιοδοτηθούν ως μητέρες ανηλίκων το όριο παραμένει στα 50. Στη γενική κατηγορία το όριο παραμένει στα 55 έτη για μειωμένη σύνταξη (με μείωση 4,5%) και στα 60 για πλήρη σύνταξη.

Σημειώνεται πως το δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου αυτού μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς. Ωστόσο οι ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις δεν έχουν εφαρμογή για όσους δημοσίους υπαλλήλους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως ο πλασματικός χρόνος των παιδιών λαμβάνεται υπόψη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, αλλά και για την προσαύξηση της σύνταξης. Ωστόσο για να συμβεί αυτό θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει 15ετή πραγματική δημόσια υπηρεσία.

Τέλος, πρέπει να επισημανθεί πως στους δημοσίους υπαλλήλους δίνεται η δυνατότητα αναγνώρισης και χρόνου άδειας άνευ αποδοχών για την ανατροφή παιδιού μέχρι έξι ετών. Ο χρόνος αυτός δεν πρέπει να συγχέεται με τον πλασματικό χρόνο παιδιών.

Τι ισχύει στην περίπτωση της 35ετίας

Αυξάνονται σταδιακά τόσο τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης όσο και το όριο ηλικίας για τους δημοσίους υπαλλήλους που θέλουν να αποχωρήσουν με τις διατάξεις της 35ετίας. Οι νέες ρυθμίσεις αφορούν όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 (η θεμελίωση γίνεται με τη συμπλήρωση 25ετίας).

Συγκεκριμένα όσοι θεμελιώσουν δικαίωμα φέτος θα μπορέσουν να πάρουν σύνταξη με 36 έτη ασφάλισης σε ηλικίας 58 ετών. Το 2012 θα απαιτούνται 37 έτη ασφάλισης και η συμπλήρωση του 59ου έτους, ενώ από το 2015 η «έξοδος» θα γίνεται σε ηλικία 60 ετών με 40 έτη ασφάλισης.

Την ίδια στιγμή, «τέλος» μπαίνει στη συνταξιοδότηση με 37ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας για όσους ασφαλισμένους δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα στο τέλος του 2010.

Πότε κλειδώνει η 25ετία

Για την πλειονότητα των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα η θεμελίωση του δικαιώματος επέρχεται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης. Εδώ πρέπει να τονιστεί πως ο χρόνος ασφάλισης πρέπει να είναι άρτιος. Δηλαδή, δεν αρκεί να έχουν συμπληρωθεί 24 έτη 6 μήνες και 1 ημέρα. Για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος δεν υπολογίζεται πλασματικά ένα εξάμηνο, ο χρόνος της 25ετίας οφείλει να έχει συμπληρωθεί εξ ολοκλήρου.

Όπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που ειδικεύεται σε εργατικά και ασφαλιστικά θέματα: ουσιαστικά με τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος οι δημόσιοι υπάλληλοι «κλειδώνουν» το όριο ηλικίας που ισχύει τη συγκεκριμένη χρονιά. Στη συνέχεια, μπορούν να παραμείνουν στην εργασία τους και να αποχωρήσουν όποτε πιάσουν αυτό το όριο (ανεξαρτήτως των όποιων αλλαγών έχουν επέλθει στο ασφαλιστικό).

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως η θεμελίωση γίνεται αυτοδίκαια. Δεν είναι απαραίτητη καμιά ενέργεια, αίτηση από πλευράς του ασφαλισμένου για να επιτευχθεί. Ούτε βέβαια και είναι υποχρεωμένη η υπηρεσία να εκδίδει πιστοποιητικό με το οποίο να βεβαιώνεται το γεγονός αυτό.

Πώς επισπεύδεται η θεμελίωση δικαιώματος – Παραδείγματα

Με τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος οι δημόσιοι υπάλληλοι «κλειδώνουν» τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και δεν επηρεάζονται από τις όποιες αλλαγές στο ασφαλιστικό. Ακολουθούν χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πώς μπορεί να… επισπευσθεί η θεμελίωση δικαιώματος και πότε συμφέρει η εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης.

Ερώτηση: Δημόσιος υπάλληλος, κατηγορίας ΠΕ, έχει συμπληρώσει σήμερα 19 έτη ασφάλισης στο Δημόσιο και 4 στον ιδιωτικό τομέα. Εχει θεμελιώσει δικαίωμα; Πώς μπορεί να κερδίσει χρόνο συνταξιοδότησης;

Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος δεν έχει ακόμη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Εφόσον εξαγοράσει πλασματικό χρόνο σπουδών για να φτάσει στα 25 έτη ασφάλισης εντός του έτους, τότε κλειδώνει τη δυνατότητα του να συνταξιοδοτηθεί στα 56 με μειωμένη σύνταξη ή τα 61 με πλήρη κερδίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τουλάχιστον 4 έτη.

Ερώτηση: Ασφαλισμένος για 16 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα έχει συμπληρώσει άλλα 8 στο Δημόσιο που είναι ο τελευταίος φορέας του. Εχει 28 μήνες στρατιωτική θητεία και είναι άτεκνος. Μπορεί να επωφεληθεί και να συντομεύσει το ηλικιακό όριο με το οποίο θα συνταξιοδοτηθεί;

Απάντηση: Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει 24 έτη ασφάλισης μέχρι σήμερα. Με την εξαγορά της στρατιωτικής θητείας στο σύνολό της φτάνει την 25ετία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 και θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης για τα 58 με 35ετία ή τα 60 με μειωμένη και τα 65 πλήρη. Σε αυτή την περίπτωση η μείωση θα είναι 4,5% ανά έτος. Ομως, εάν εξαγοράσει μόνο ένα έτος από τη στρατιωτική του θητεία, θα θεμελιώσει δικαίωμα με τις νέες γενικές διατάξεις που έχουν όριο ηλικίας τα 56 για μειωμένη και τα 61 πλήρη. Η μείωση όμως σε αυτήν τη δεύτερη περίπτωση θα είναι 6% για κάθε χρόνο.

Ερώτηση: Μισθωτός του Δημοσίου τομέα με ΦΕΚ διορισμού το 1989 είναι πατέρας 2 ανήλικων τέκνων. Μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα με τις νέες ρυθμίσεις για τους γονείς και να κερδίσει κάποια χρόνια ώστε να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα; Εχει 4 έτη σπουδών και 24 μήνες στρατιωτικής θητείας.

Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος με εξαγορά του πλασματικού χρόνου των σπουδών συμπληρώνει 25ετία εντός του 2011. Θεμελιώνει επομένως δικαίωμα ώστε να συνταξιοδοτηθεί με τις ευεργετικές για τους γονείς ανηλίκων διατάξεις. Αποκτά με αυτόν τον τρόπο δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 52 ετών ή οποτεδήποτε εφεξής. Εφόσον κάνει την εξαγορά το 2012, τότε θα μπορεί να φύγει με πλήρη σύνταξη από τα 55 κι έπειτα.

Ερώτηση: Μισθωτή ασφαλισμένη του Δημοσίου έχει συμπληρώσει το 2011 23 έτη ασφάλισης. Είναι σήμερα 49 ετών και είναι μητέρα 2 ενήλικων παιδιών. Δεν θεμελιώνει δικαίωμα ως μητέρα ανήλικου τέκνου, όμως επιθυμεί να θεμελιώσει με τις ευνοϊκότερες για την ίδια διατάξεις. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί και με ποιες διατάξεις θα είναι οι ιδανικότερες για την ίδια συνθήκες;

Απάντηση: Η ασφαλισμένη του παραδείγματος δεν έχει ακόμη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Έχει μπροστά της δύο επιλογές: Η πρώτη είναι να συνεχίσει εργαζόμενη και να θεμελιώσει το 2013 με τη συμπλήρωση 25 ετών πραγματικής ασφάλισης. Με την επιλογή αυτή θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 58 ετών και πλήρη στα 63. Η μείωση θα είναι 6% για κάθε έτος πριν από το 63ο. Η δεύτερη επιλογή είναι να εξαγοράσει τον πλασματικό χρόνο των τέκνων και να συμπληρώσει την 25ετία εντός του 2011. Με τον τρόπο αυτό όμως καθώς η εξαγορά ανατρέχει στον 7ο μήνα του 2010 η θεμελίωση θα γίνει με τις διατάξεις που ίσχυαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 κι έτσι θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη στα 55 και με πλήρη στα 60. Η μείωση δεν θα είναι 4,5% για κάθε έτος πριν από το 60ό. Αυτή είναι και η συμφερότερη επιλογή.

Ερώτηση: Εκπαιδευτικός, μητέρα ενός ανήλικου παιδιού, έχει διοριστεί στο Δημόσιο το 1989. Έχει και 1 έτος στον ιδιωτικό τομέα. Εχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα; Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί και με ποιον τρόπο; Τι θα γινόταν εάν είχε 2 τέκνα;

Απάντηση: Η εκπαιδευτικός του παραδείγματος μπορεί να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση 25ετίας και τη συντρέχουσα προϋπόθεση ανηλικότητας του τέκνου. Ετσι πρέπει να εξαγοράσει επαρκή πλασματικό χρόνο (συμφέρει όμως όλο τον χρόνο που μπορεί) για τη συμπλήρωση 25ετίας εντός του 2011. Με αυτόν τον τρόπο θα θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης για το 52ο έτος της ηλικίας της και θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί οποτεδήποτε εφεξής. Εάν η ίδια εκπαιδευτικός είχε και δεύτερο τέκνο, τότε θα μπορούσε αναγνωρίζοντας το χρόνο των παιδιών να συμπληρώσει 25ετία με αναδρομή στον 7ο του 2010 και να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τη συμπλήρωση του 50ού της έτους κι έπειτα. Η σύνταξη και στις δύο περιπτώσεις θα είναι πλήρης.

Τα παραπάνω αποτελούν τμήμα εργασίας 
του  Χαράλαμπου Ευστρατίου 
Προέδρου  του  Ν.Τ. ΑΔΕΔΥ Ξάνθης